Taz: Hindistan Başbakanı Atal Behari Vejpayee ile Pakistan Devlet Başkanı Pervez Müşerref Güney Asyadaki sorunların çözümü için önümüzdeki Şubat ayında bir araya gelecekler. Bu görüşmelerin iki ülke arasındaki sorunların çözümüne hizmet edeceğine inanıyor musunuz?
Tarık Ali: Bu tür görüşmeler önceden de yapılmaktaydı. Fakat herhangi bir sonuç vermedi. Kuşkusuz aradaki köklü sorunların çözümüne hizmet etmese de, devlet başkanları düzeyinde yapılan görüşmeler pozitif bir gelişme olarak değerlendirilebilir.
Taz: İki ülke arasındaki temel problemi nasıl tanımlayabiliriz?
Tarık Ali: Temel sorun Keşmirin Hindistan tarafından işgal edilmiş olması ve bu işgal edilen bölgede de radikal islamcıların her geçen gün biraz daha güçleniyor olmalarıdır. Hindistan, Pakistan buradaki radikal islamcıları desteklemeye devam ettiği sürece askeri güçlerini çekmeyeceğini belirtiyor. Fakat görünen o ki, Pakistan bunu yapmak istemiyor ve bunu yaptığında da buradaki etkisini yitireceğinden korkuyor.
Taz: Uzunca bir süreden beri yapılan önerilerden biri de, Keşmiri bölen ateşkes çizgisinin sınır olarak kabul edilmesiyle birlikte bu sorunun da çözüleceğidir. Siz ne düşünüyorsunuz?
Tarık Ali: Orta vadede savaşı durdurmak için bir çözüm olarak düşünülebilir. Fakat bunun da kalıcı bir çözüm olacağını sanmıyorum. Burada asıl önemli olan Keşmirlilerin ne düşündüğü ve ne yapmak istedikleridir. Hindistan bir referandum için söz vermiş bulunmaktadır. Buna karşın Pakistan Devlet Başkanı yaptığı açıklamayla böyle bir referandumun söz konusu olamayacağını dile getirdi. Ben, Keşmirlilerin içinde olmadığı bir çözümün olacağına inanmıyorum.
Taz: Serbest Ticaret Bölgelerinin, Şubat ayındaki zirveye ve genel olarak da iki ülke arasındaki sorunlara katkısı olabilir mi?
Tarık Ali: Pozitif bir adım olarak değerlendirilebilir. Yalnız Güney Asyadaki temel sorun aşırı yoksulluk ve silahlanmadır. Pakistan ve Hindistan, Güney Asyada bugün en tehlikeli iki atom gücüdür. Irak sözümona kitle imha silahlarına sahip diye işgal edildi. Fakat kitle imha silahları üretiminde oldukça ilerleyen, askeri bir diktatörlükçe yönetilen, yine Iraktan daha fazla radikal islamcıya sahip ülke Pakistandır.
Taz: Peki serbest ticaret Güney Asyadaki yoksulluğa bir çözüm olabilir mi?
Tarık Ali: Serbest ticaretin yoksulluk sorununa bir çözüm olduğu görülmüş şey değildir. O sadece sermayeye hizmet eder. Çünkü serbest ticaret demek, daha fazla kâr ve daha büyük pazar demektir. Fakat serbest ticaret savaş tehlikesini azaltabilir. Ticari partnerler birbirlerine kolay kolay zarar vermek istemezler.
Taz: O halde serbest ticaret bölge barışı için faydalı olabilir diyebilir miyiz?
Tarık Ali: Güney Asya olası bir atom savaşının tehdidi altındadır. Ülkeler arasındaki ilişkileri yakınlaştıran gelişmeler, herşeye rağmen ileri bir adımdır.
Taz: Pakistanda radikal islamcıların gücü biliniyor, peki buna karşın Hint milliyetçiliği hakkında ne düşünüyorsunuz?
Tarık Ali: Tabii ki çok kötü ve kabul edilemez buluyorum. Hindistan Başbakanı Vejpayeenin mülayim biri olarak gösterilmesini de içime sindiremiyorum. Kendisi aşırı milliyetçi ve radikal bir partinin başkanıdır. Radikal islamın da etkisiyle, islam dinine karşı başlatılan dünya ölçeğindeki kampanya, Hindistandaki aşırı sağ yükselişi görmezlikten geliyor. Aşırı sağ örgüt BJPnin 2001 yılında Gujaratta yaklaşık 3 bin insanı bir anda katlettiği, 10 bin insanı yerinden yurdundan ederek göçe zorladığı bilinmektedir. Tıpkı Kosovada olduğu gibi. Ne ilginçtir ki, bugüne kadar Avrupalı veya Amerikalı politikacılardan bu konuda tek kelime edilmiş değildir. Ayrıca Hindistanın kendi içindeki azınlıklara karşı nasıl davrandığı ve onları kendi içinde nasıl asimile etmeye çalıştığı bilinmekle birlikte, bu konuda üccedil; maymunların oynanıyor olması, çifte standarttır.
Taz: Çok karamsar bir tablo çizmiyor musunuz? İki ülke arasındaki yakınlaşma gösteriyor ki, her iki ülkede de etkili bir sivil toplum gücü vardır. Siz ne düşünüyorsunuz?
Tarık Ali: Bu ülkelerin birinde, yani Pakistanda iktidarda olan askeri bir diktatörlüktür, bir diğerinde ise Hint fundamentalistleridir. Ben iki ülke arasındaki sorunların, aktörler değişmediği sürece köklü olarak çözüleceğine inanmıyorum. Hindistan ile Pakistan arasındaki sorunların çözülmesi durumunda, bugün iktidarı ellerinde bulunduran güçlerin de varlık nedenleri ortadan kalkmış olacaktır. Bu sebeple de iki ülke arasındaki yakınlaşmanın her zaman için sınırları olacaktır.
Taz: Sizce bu yakınlaşmayı gerçek anlamda kim sağlayabilir?
Tarık Ali: Bu yakınlaşmayı, bugünkü koşullarda ancak iki tarafın burjuvazisi sağlayabilir, fakat onların da yeterli gücünün olmadığı görülüyor. Gördüğümüz kadarıyla Hindistan burjuvazisi bu konuda ikiye ayrılmış durumda. Fakat aynı şey Pakistan için geçerli değildir henüz. İki ülke arasındaki görüşmelerin olumlu sonuçlanmasında, ABD sınırlı da olsa bir rol oynayabilir.
Taz: Neden sınırlı?
Tarık Ali: Çünkü ABD kendi çıkarları doğrultusunda hareket ediyor. Her ne kadar Pakistanın silahlanmasına karşı ise de, bu konuda yapacağı çok fazla şey de şu an için bulunmuyor. Görünen o ki, Pakistan bu tutumundan vazgeçmeyecek ve neden olarak da, Hindistanın hızlı bir biçimde silahlanmasını ileri sürecektir. Aynı şeyi Hindistan, Çin için ileri sürecektir. Anlayacağınız, Güney Asyada bu bir şeytan üçgenidir. Tabii ki, ABDnin silahsızlanma konusundaki bütün argümanları temelsiz ve samimiyetsizdir. Bunu da unutmamak gerekiyor.
* Sven Hansen tarafından Tarık Ali ile yapılmış ve Tageszeitungda yayınlanmış röportajın çevirisidir.
İtalya: Ulaşım sektöründe grev
12 Ocak günü resmi vasıta çalışanları ücretlerinin artırılması için bir günlük greve gittiler. Otobüsler, tramvaylar çalışmadı. İşlerine ulaşamayan çalışanların tepkileri olumluydu. Bütün gün metrolarda toplanan işçiler slogan atarak gösteri yaptılar.
İşçiler, hükümetin ve sendika temsilcilerinin anlaşıp işçileri sattığını savunarak, hükümetin yargı tehdidine kulak asmayacaklarını açıkladılar. Hükümet Aralık ayı sonunda ücretleri enflasyon oranında artırmayı vaadetmiş, fakat 106 Euroluk artış yerine sadece 81 Euro vermişti. Milanoda başlayan grev Cenova başta olmak üzere diğer kentlere de sıçradı. Salı günü Bergamo ve Monza kentlerinde de işçiler greve gitti.
Yine aynı nedenle 9 Ocak günü İtalya çapında 120 bin pilot, şoför vb. ulaşım sektörü çalışanları 24 saatlik bir genel grev gerçekleştirdiler. 8 Ocak günü 600 uçak seferi yapılamadı.
Grev militan sendika inisiyatifleri tarafından, sendikalar ile devlet arasında varılan ücret anlaşmasına tepki olarak gerçekleştirildi. Altan gelen sendika inisiyatifinin çağrısı üzerine çalışanların %100ünün greve katılması büyük politik bir başarının ifadesi.
Namibyada çiftlik işgali girişimi
Güney-Batı Afrika ülkesi olan Namibyada tarım üretiminin yüzde 87si beyazlardan oluşan büyük kapitalist çiftlik sahiplerinin tekelinde. Sömürgeci yapının devamı sayılan bu durum sosyal çatışmaların da temelini oluşturuyor. Zengin ve önemli madenlere (uranyum, elmas, kurşun, çinko) sahip olan bu ülke, başta ABD tekelleri olmak üzere yabancı sermaye tarafından talan ediliyor. Özellikle çifliklerde çalışan işçiler tam bir köle konumundalar.
İlk kez işçi sendikası NAFWUnun da desteğiyle 500 işçi bir çiftliği işgal eylemine girişti. Polis zor kullanarak şimdilik işçilerin çiftliğe girişini engelledi. İşgal eylemiyle işçiler çıkarılan altı arkadaşının yeniden alınmasını talep ediyorlardı. Sendika yaptığı açıklamada, 72 saat içinde bu karar geri alınmazsa daha büyük bir güçle işgali gerçekleştireceklerini duyurdu. Ülkede gerçekleşen bu ilk eylem beyaz çiftlik sahipleri arasında büyük bir korkuya yol açtı. Bunun için bir an önce geri adım atmaları bekleniyor.
Almanya: 3 Nisanda işçi eylemleri
Alman Sendikalar Birliği (DGB) uzun bir sessizliğin ardından, taban inisiyatiflerinin baskısıyla, diğer Avrupa ülkelerindeki sendika örgütleriyle birlikte bir eylem günü kararlaştırdıklarını duyurdu. Eylemler sosyal reform adı altında gündeme gelen tekelci burjuvazinin saldırılarının püskürtülmesini amaçlıyor. Bu çerçevede 3 Nisanda Almanyanın birçok büyük kentinde kitlesel gösteriler gerçekleştirilecek. Bu eylemlerin güçlü geçmesi için hazırlıkların sürdürüldüğü duyuruldu.
Filipinler: Gerilla ile diyalog
Maoist Yeni Halk Kurtuluş Ordusu gerillaları ile Filipinlerin yeni başkanı Arroyo arasında iki buçuk yıl önce Norveçte başlayan görüşmeler, ABDnin baskısıyla kesilmişti. Yeni hükümet teröre karşı mücadele stratejisi çerçevesinde özellikle Filipin Komünist Partisi üyelerine ve partinin lideri Sisona karşı bir saldırı başlatmıştı. İç politik gelişmeler ve artan iç baskı karşısında başbakan Arroyo bir açıklama yaparak sol gerillalar ile Şubat ayında barış görüşmelerine başladıklarını duyurdu. Gerilla hareketi 20 yıldır önemli bir politik güç konumunda.