Rant ve yağma uğruna ülkenin dört bir köşesindeki kıyı ve sahilleri talan eden sermaye hükümeti AKP’nin bu alandaki gözü dönmüşlüğü, Sayıştay’ın 2013 yılını kapsayan Maliye Bakanlığı denetim raporuyla bir kez daha ayyuka çıktı. Söz konusu rant ve yağma savaşından CHP’li belediyeler de nemalandı.

Kocaeli, Antalya ve Mersin gibi illerde belediyelerin kiraladığı Hazine arazileri üzerinde inceleme yapan Sayıştay denetçileri, yönetmeliğe göre, 6 metrekareyi geçmemesi gereken büfelerin bazı yerlerde 307 metrekareye kadar büyütüldüğünü, çevrelerine eklenen platformlar ile kafe, bar ve restorana dönüştürüldüğünü belirledi. Rapora göre, İzmit Sahil Marina bölgesinde; 8 balık lokantası ile toplam büyüklüğü 3 bin 185 metrekare olan 4 kafe/restoran ve bin 976 metrekare büyüklüğünde 2 spor tesisi, geçerli bir sözleşmeye dayanmaksızın 2006’dan beri faaliyet gösteriyor. Bu lokantaların işletmecileriyle söz konusu alan üzerinde hukukî hiçbir yetkisi bulunmayan Kocaeli Büyükşehir Belediyesi arasında da kira sözleşmeleri bulunuyor.

Rantta sınır tanımamışlar

Denetim raporuna göre, belediyelerin özel şahıslara kiraladığı devlet arazilerinin bu kişiler tarafından üçüncü kişilere kiraya verildiği, bu sayede arazinin asıl sahibi olan Maliye’ye ödenen kira bedelinin 27 kat fazlası gelir elde edildiği tespit edildi. Belediyelerin, düşük bedelle kendi şirketlerine kiraladığı arazileri doğrudan kamunun özel şahsa kiraya vermesi halinde devletin 50 kat fazla kira bedeli alabileceğine dikkat çekildi.

Rapora göre sahillerdeki birçok yerde devlet arazileri hiçbir bedel ödenmeden işgal edilerek başkalarına kiraya verildi. İzinsiz yapılaşma gerçekleşti. Bu yerlerin boşaltılması için gereken işlemleri kanunun açıkça emretmesine rağmen gerek belediyeler gerekse Maliye Bakanlığı bu icraatı yerine getirmedi.

Sayıştay Başkanlığı’nın yeni açıkladığı Maliye Bakanlığı 2013 Denetim Raporu'nda özellikle Mersin, Antalya ve Kocaeli gibi illerde kıyı kesimlerindeki Hazine arazilerinin usulsüz kullanımına yönelik önemli tespitlere yer verildi. Raporda protokollerle belediyelerin kullanımına bırakılan kıyı niteliğindeki araziler üzerinde, mevzuata aykırı yapıların inşa edilerek ticarî amaçlı işletildiği belirtildi. Raporda somut örneklere de yer verildi.

Fatura da devlet kasasından

Sayıştay raporunda bazı kamu arazilerinin okul, yol, park gibi umumî hizmetler dışında kullanılamayacağı belirtilmesine rağmen bu yerler ve üzerinde yer alan tesislerin kanuna aykırı olarak çeşitli adlar altında kiraya verildiği belirtildi. Bazı tesislerde kiracının ödemesi gereken elektrik, su ve doğalgaz giderlerinin bile kamu idaresi tarafından ödendiği tespit edildi.

İşçinin alınteri elbirliğiyle yağmalandı

Sermaye sınıfına hizmette sınır tanımayan AKP iktidarı, milyonlarca emekçinin alınteri ve emeğini bir kez daha iç etti. Uzunca bir süredir, işçilerden yapılan kesintilerle kasası dolan İşsizlik Sigortası Fonu’nu patronların yağmasına açmaya çalışan sermaye hükümeti, fona aktarılması gereken milyonlarca lirayı cebine indirdi.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), işçilerden kesilen milyonlarca lirayı İşsizlik Sigortası Fonu’na aktarmadı. Fonun kaybı 246 milyon lirayı buldu. SGK’daki yağmanın açığa çıkmasının ardından ilgili devlet kurumları ise topu birbirlerine attı.

İşçiden kesilen sermayenin cebine

İşçinin işsiz kaldığında tek dayanağı olan İşsizlik Sigortası Fonu’na yine işçiden kesilen milyonlarca liranın aktarılmadığı ortaya çıktı. Ancak Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) bunun takibini yapmadı. İŞKUR, SGK’yi suçladı. Ayrıca mevzuata aykırı olmasına karşın İŞKUR’da birçok giderin de fon gelirlerinden karşılandığı belirlendi.

Sayıştay’ın İŞKUR denetim raporunda, işçilerin işsiz kaldıklarında bir süre ücret aldıkları işsizlik sigortası fonuna ilişkin usulsüzlüklere dikkat çekildi. Rapora göre, işsizlik sigortası primlerini tahsil etmekle görevli olan SGK, İŞKUR’a eksik ödeme yaptı. Ancak İŞKUR’un gerekli takibi yapmaması nedeniyle bundan doğan alacağı hakkında bilgi sahibi olmadığı ve alacağın takibine ilişkin herhangi bir işlem yapmadığı ortaya çıktı. SGK tarafından tahsil edilen işsizlik sigortası prim gelirlerinin hesap edilebileceğine dikkat çekilen raporda, şöyle denildi:

“Sonuç olarak yüzde 1’i sigortalı, yüzde 2’si işveren payı olmak üzere matrahın yüzde 3’ü tutarındaki 6 milyar 23 milyon 855 bin 789,92 TL’nin SGK tarafından fona aktarılması gerekmektedir. Buna karşın 2013 yılında fona toplam 5 milyar 850 milyon 24 bin 797.42 TL aktarıldığı, tahsil edilmeyen 173 milyon 830 bin 992,50 TL tutarındaki alacağa ilişkin herhangi bir işlem yapılmadığı ve bu tutarın muhasebe kayıtlarında yer almadığı görülmüştür.”

Raporda, prime esas kazancın SGK’den yapılan tahsilat üzerinden hesaplanması ve bu hesaplamanın alacağın tamamı üzerinden yapılamaması nedeniyle, işsizlik sigortası devlet payı tutarının da eksik tahsil edildiği kaydedildi.

Raporda bu durum şöyle ifade edildi:

“Kurumun 2013 yılında tahsil etmesi gereken devlet payı tutarının 2 milyar 7 milyon 951 bin 929.97 TL iken Hazine’den toplamda 1 milyar 934 milyon 809 bin 608.09 TL tahsil ettiği görülmüştür. Açıklanan nedenlerle; işsizlik sigortası prim gelirlerine ilişkin yeterli kontrollerin yapılmaması nedeniyle fon kaynağında toplamda 246 milyon 973 bin 314.38 TL eksiklik olmuştur.”