2012-2014 MESS Grup TİS sürecinin anlamı, hazırlıklar ve önümüzdeki dönemki mücadele hattı üzerine Birleşik Metal Kocaeli Şubesi’nin örgütlü olduğu AD Demirel Fabrikası İşyeri Baştemsilcisi Hakan Akyol ile konuştuk. Akyol, bu süreçte MES kapsamında olan veya olmayan tüm fabrikaların birlikte hareket etmesinin önemine dikkat çekerken çalışmaların işyerlerinde yürütülmesi gerektiğini vurguladı.

“Ortak bir mücadele örülmeli”

- 2012-2014 MESS Grup TİS süreci, işçi sınıfı mücadelesi açısından ne ifade ediyor?

AD Demirel MESS’e üye bir fabrika değil. Ama MESS Grup TİS süreci tüm işçileri ilgilendiren bir süreç. Şu an zaten yetkiler bekleniyor. Yetkilerin nasıl sonuçlanacağı belli değil, bir anda tüm dengeler değişebilir. Her dönemde tüm işçilerin birlikte hareket etmesi eksik bırakılıyor. Metal sektörü açısından önemli bir hak talebi süreci olan MESS Grup TİS sürecinde, MESS kapsamında olup olmamaya bakmadan ortak bir mücadele örülmeli. Yetkilerde ortaya çıkacak sonuçlar ister istemez bu sene yan yana gelmenin zeminini de hazırlayabilir. ‘80 öncesi 77’lerdeki gibi eylemler, etkinlikler, grevler yaşanırsa birlikte yol yürüme sağlanabilir ve bunun sonucunda çoğunluğun kazandığı bir sonuç elde edilebilir.

-Fabrikanızın bulunduğu Kocaeli yerelindeki çalışmaları ve işçilerin tepkisini nasıl değerlendiriyorsunuz?

Birleşik Metal-İş’in MESS Grup TİS sürecine dönük bir çalışması var. İzmit’te Birleşik Metal’in örgütlü olduğu Standard Depo ve Bekaert gibi önemli fabrikalar var. Sözleşme sürecine dair sendika bölgede bir toplantı gerçekleştirdi. Sendikanın toplam hazırlıkları açısından Gönen’den başlayan bir süreç var. Temsilciler Gönen’de toplu sözleşme ile ilgili bir kamp gerçekleştirdi. Bir önceki sözleşme sürecinde gerçekleşen grevler nedeniyle beklentiler yüksek. İyi bir sözleşme imzalanmasının beklentisi ve çabası olacaktır. Birçok toplantıda, bir önceki süreçte yaratılan birikimin sonucunda iyi bir sözleşme imzalanacağı söyleniyor. Türk Metal tüm bu yaşananlarla birlikte iyi bir sözleşme imzalamak zorunda kalabilir. Türk Metal’in içinde bulunacağı basınç sonucunda daha iyi bir sözleşme noktasında zorlayıcı davranabilir.

MESS, geçmiş dönemin hesabını almak isteyebilir. Birleşik Metal-İş’in tutumlarının karşısında, Bosch sürecinin etkileriyle birlikte düşündüğümüzde, MESS burun sürtmeyi tercih de edebilir. Geçen dönem Birleşik Metal açısından moral üstünlük, özgüven sağlandı. Bursa’daki Bosch süreci bizi heyecanlandırdı.

“Bosch, tüm metal sektörünün harekete geçebileceği bir hamle”

- Bosch’un Türk Metal’den ayrılarak Birleşik Metal’e geçmesi bölgedeki işçiler üzerinde nasıl bir etki yarattı?

Bosch’un heyecanı İzmit’e de yansıdı. İnternet üzerinden takip ettiğimiz kadarıyla, işçilerin memnuniyeti gözlenebiliyor. İnternette, sıra bizde diye dolanan yazılar var. Somutta bir şey diyemesek de etkilerinin bir şekilde dışa vurduğunu söyleyebiliriz.

Bosch süreci yaşandığında buradan da desteğe gittik. Sadece temsilcileri değil, o heyecanı yaşasınlar diye işçi arkadaşları da sürece kattık. Orada saldırıya uğradık. Bu saldırı bizleri biledi.

Bosch gibi büyük bir fabrikanın, binlerce işçinin esaretten kurtulması tüm metal sektörünün harekete geçebileceği bir hamle. Cengiz Makine zaten ardından hemen ikinci adımı attı. TİS sürecinde nasıl bir durum ortaya çıkacağını bekliyoruz. Devamı açısından özellikle yine Bursa’daki fabrikalara sıçrayan bir sonuç çıkabilir.

“Meseleyi sadece ücret sorunundan çıkartmak gerekiyor”

- İşçilere dönük hak gasplarının yoğun yaşandığı bir dönem. Kıdem tazminatına dönük değişiklikler gündemde. Kıdem tazminatı ve diğer sorunlar toplu sözleşme süreci ile birlikte nasıl ele alınabilir?

Kıdem tazminatının gündemde olmasının yarattığı sınırlı da olsa etkiden kaynaklı yetkinin belirlenmesi biraz daha gecikebilir. Kıdem tazminatı toplu sözleşme sürecini aktif hale getirebilir. Kıdem tazminatının elden gitmemesi için fabrikaları işgale kadar varan bir eylemlilik olmalı. Toplu sözleşmede, kıdem tazminatı saldırısının önünü kesen bir madde olmalı. Tabi daha yasalaşmadan, kesinleşeceği ön kabulü ile davranılmalı anlamında söylemiyorum ama saldırının önünü kesen bir tutum 2012-2014 MESS Grup TİS sürecinin, kapsam dışı fabrikaların sözleşme süreçlerinin mücadele gündemi olabilmeli.

Toplu sözleşme sürecinde meseleyi sadece ücret sorunundan çıkartmak gerekiyor. Türk Metal de işçiye karşı ücret politikası açısından çıtayı yüksek tutuyor. Kuralsız ve esnek çalışma sorunuyla karşı karşıyayız. Çalışma yaşamındaki kötü koşullar, hafta sonu tatilinin olmaması vb sorunların gelecekte insan yaşamında yaratacağı sıkıntılar göz önünde bulundurulmalı. İnsanlık robotlaştırılıyor. Robot değil insan olduğumuz işçilere anlatılmalı, bu bilinç sağlanmalı. Çalışma yaşamına dönük saldırılar çok yoğun. Esnek çalışmanın her türlüsü işçi sınıfı açısından en önemli saldırı, örneğin istihdam büroları. Metal sektöründe bir gün bir yerde, bir gün başka bir yerde çalışmak olabilecek bir şey değil. Emeklilik, sosyal hak, kıdem vb. hiçbir şey kalmayacak.

Kuralsız ve esnek çalışmaya dair hiçbir şey sözleşmeye sokulmamalıdır, eğer ki sözleşmede varsa da çıkartılmalıdır. Bunların tek başına toplu sözleşme kağıdında geçerli kılınması da yetmez. Arkasında durulup durulmadığı önemli. İyi bir toplu sözleşme süreci sınıfın hak ve taleplerinin korunabilmesinden, insanca yaşam ve çalışma koşullarının sağlanmasından geçer. Bu toplu sözleşme süreci yönetenlere karşı politik bir tavır içermeli.

“Süreçler işyerlerinde örülmelidir”

- Önümüzdeki sürecin başta metal işçileri olmak üzere işçi sınıfı açısından kazanımla sonuçlanması için önerileriniz nelerdir?

Bence süreçler işyerlerinde örülmelidir. İşçiler salonlara kapatılmamalı. Genel merkez ve şube yöneticilerinin katılımı ile fabrikalara gidilmeli ve bilgilendirmeler yapılmalıdır. Fabrika temsilcileri sürece işçilerin katılması için çaba harcamalıdır. Örneğin Gönen’deki kamp önemlidir ama sınırlı sayıdaki insanı buraya taşıyabiliyorsun bu yeterli değil. Çünkü buraya katılanlar üzerinden süreç işçilere, fabrikalara taşınmıyor. Fabrikaların içerisinde süreçlerin örülmesi ve hareketli hale getirilmesi çok önemli.

Bir grev süreci olacaksa grev tek tek olmamalı. Tüm fabrikalarda toplu halde başlatılmalı. Sendikanın işçilerle açık açık konuşması gerekiyor. Grevlerin maddi yükünü çekemeyiz gibi bir söylemle belirsizliğe, güvensizliğe iten bir yaklaşım içinde olunmamalı. Belki aylarca sürecek, belki parasız kalacağız denebilmeli açık açık. Ama bu durumda da olsa devam etmek başarıldığında farklı bir mücadele çizgisinin bizi beklediğinin tokluğunda konuşulmalı.

Dayanışma grevini yıllardır konuşuyoruz. Cesaret, 1 gün iş bırakılsın. Kamu emekçileri kendi sorunlarına karşı bu tutumu sergilediler. Bu noktada atılacak adım sürecin önemli bir yanını oluşturuyor. Çıtanın yükseltilmesi gerekiyor.

Yetki konusunda da devletin ne yapacağına güven olmaz. Yetki alınabilecek olsa bile karşımıza yetkinin verilmediği bir sonuç çıkabilir. Bu durum kırılma yaratabilir. Şu an bence önemli olan Bosch sürecinin tamamlanabilmesi, en önemli moral kazanım buradan doğru açığa çıkacaktır.

MESS kapsamının içinde ve dışında olanların bir hareket etmesi çok önemli, bu şekilde bir davranış sağlanmalı, bundan uzak duruluyor. Sendikaların bugünkü yapısı ile istediğimiz anlamda ileri bir sonuç çıkacağını ummuyorum. Sendikacılığın mesleğe dönüştürülmüş olmasından, sendika yöneticilerinin tavrından kaynaklı gerekli adımlar atılmıyor. Sonuç almak istiyorsak ancak fiili meşru bir mücadele, eylemli bir hat ile hak kazanımı sağlanabilir, saldırılar geri püskürtülebilir.

Kızıl Bayrak / Kocaeli