İşbirlikçi-ihanetçi sendikal çetelerin Taksim’den kaçarak 1 Mayıs’ı bölme ve düzen güçlerinin 1 Mayıs’ın içini boşaltma girişimlerine rağmen sendika ve meslek örgütleri, ilerici ve devrimci sol güçler, demokratik kitle örgütleri ile işçi ve emekçiler Taksim’e akarak alanı hınca hınç doldurdu.

Politik şiarların belirgin bir şekilde öne çıktığı ve devrimci bir atmosferde geçen Taksim 1 Mayısı’nda yüzbinler sermaye hükümeti AKP eliyle hayata geçirilen saldırılara karşı direnme ve mücadele etme mesajı verdi.

Emperyalist saldırganlık, kapitalist sömürü ve faşist baskı başlıkları üzerinden birçok saldırıya dikkat çekilen Taksim 1 Mayısı’nda, iş cinayetlerine dönük özel vurgular yapıldı. ‘77 1 Mayıs katliamının sorumlularının yargılanması talebi de Taksim 1 Mayısı’nın öne çıkan vurgularındandı. Çok sayıda konuşmada ifade edilen bu talep, Taksim Meydanı’na asılan dev pankartlarla da öne çıkarıldı.

2012 Taksim 1 Mayısı’nın öne çıkan bir diğer noktası ise çok dilli yönü oldu. Kürt sorununun ağırlıklı olarak “demokratik ve barışçıl çözüm” reformist talebi çerçevesinde ele alındığı Taksim 1 Mayısı’nda, Kürtçe başta olmak üzere ezilen halkların anadil talebi belirgin biçimde öne çıkarıldı. Bu çerçevede, alandaki yüzbinler 21 farklı dilden selamlanırken, ortak metinlerde ve müzik programlarında da Kürtçe öne çıkarıldı.

Taksim 1 Mayısı’nın öne çıkan bir diğer vurgusu ise “İşçilerin birliği, halkları kardeşliği” şiarı oldu. Çok sayıda pankartta yer bulan bu şiar, alandan da sık sık haykırıldı.

Üç koldan yürüyüşlerle Taksim kucaklandı

Yüzbinlerce işçi, emekçi ve genç üç koldan Taksim Meydanı’na yürüdü. Şişli’den 10.30, Tarlabaşı ve Gümüşsuyu üzerinden ise saat 11.00 sularında yürüyüşe geçen yüzbinler Taksim Meydanı’nı boydan boya doldurdular. The Marmara Oteli önünde kurulan kürsüden ve kürsünün yanındaki dev ekranlardan miting programını takip eden yüzbinler, oldukça uzun süren programa ve yoğun sıcağa rağmen slogan ve marşlara gün boyunca ara vermeden katıldılar.

Şişli’den coşkulu ve kitlesel yürüyüş

Şişli kolunun sağ tarafında Sendikal Güç Birliği Platformu bileşeni Türk-İş’e bağlı sendikalar ile Türk-İş İstanbul Şubeler Platformu bileşeni sendikalar yürüdüler. Türk-İş’e bağlı sendikaların arkasında ise aralarında BDSP, DHF, Mücadele Birliği Platformu, HDK bileşenlerinden ESP, Partizan ve SDP ve Devrimci Hareket’in de bulunduğu sol güçler yürüdü.

BDSP kızıl kortejiyle dikkat çekti

İstanbul’un emekçi semtleri ve sanayi havzalarında haftalardır Taksim 1 Mayısı’na çağrılar yapan BDSP, saat 9.30’da Şişli Cami önünde toplandı. Komünistler oldukça etkili bir görselliğe sahip olan canlı kortejleriyle ve coşkulu sloganlarıyla dikkat çektiler.

BDSP kortejinin en önünde Marks, Engels ve Lenin’in resimlerinin yer aldığı sancaklardan oluşan özel bir kortej yer aldı. Sancaklarda Mustafa Suphi, Mahir Çayan, Deniz Gezmiş, İbrahim Kaypakkaya ile birlikte, parti şehitlerinin fotoğrafları taşındı.

Kitleselliği ve kızıllığı dikkat çeken BDSP kortejinde ana pankart olarak “Parti, sınıf, devrim” pankartı taşındı. Büyük boy BDSP flamalarının ardından ise “Yaşasın Marksizm Leninizm! Yaşasın proletarya enternasyonalizmi!”, “Kahrolsun sermaye iktidarı! Yaşasın sosyalist işçi-emekçi iktidarı!”, “Yaşasın işçilerin birliği, halkların kardeşliği!” ve “Sınıfa karşı sınıf, düzene karşı devrim, kapitalizme karşı sosyalizm!” pankartları sıralandı. Yüzlerce işçi ve emekçinin yer aldığı kortej kızıl bir renge büründü.

BDSP kortejindeki disiplin, atılan sloganların canlılığı ve coşkusunda da kendini gösterdi. Devrim ve sosyalizm şiarlarının yanısıra, halkların kardeşliğine vurgu yapan sloganlar atıldı. Yapılan konuşmalarla ücretli kölelik düzenine karşı, devrim mücadelesine katılım çağrısı yapıldı.

Metal İşçileri Birliği “Kahrolsun ücretli kölelik düzeni!” pankartı ile kortejde yer aldı.

Alana “Denizler’in yolunda düzene başkaldırıyoruz!” şiarı ile çıkan Ekim Gençliği kortejinde de büyük boy flamalar taşındı. “Gençlik gelecek, gelecek sosyalizm! Bijî Yek Gulan, Yaşasın 1 Mayıs!” pankartını en önde taşıyan genç komünistlerin sloganlarında da devrim sosyalizm ile halkların kardeşliği vurgusu vardı. Eğitimin ticarileşmesine karşı, eşit parasız, bilimsel anadilde eğitim için de mücadele çağrısı yapıldı.

Türk-İş’in kaçkınlığına yanıt

Türk-İş’in 1 Mayıs kaçkınlığına karşı tutum alan ve 1 Mayıs’a Taksim’de katılarak sağ şeridin en önünde toplanan Sendikal Güç Birliği Platformu bileşeni sendikalar pankartlarıyla sıralandılar. Tüm kortejlerden 1 Mayıs coşkusu yansırken, Türk-İş’e, sermayenin saldırılarına ve AKP’ye tepkiler ön plandaydı.

Güç Birliği pankartı arkasında Basın-İş, Belediye-İş, Deri-İş, Hava-İş, Kristal-İş, Petrol-İş, Tek Gıda-İş, Tez-Koop-İş, TÜMTİS, TGS’nin yanısıra Harb-İş, Liman-İş, Haber-İş, Selüloz-İş ve taşeron işçileri pankartları dikkat çekti. Özellikle Petrol-İş kortejlerinde genç işçilerin ağırlıkta olduğu gözlemlenirken direnişçi Hey Tekstil işçileri de bu kortejde yürüdüler.

Belediye-İş kortejinde ise taşeron köleliğine karşı mücadele çağrısı yapan pankartlar göze çarpıyordu. Kampana Deri işçilerinin yer aldığı Deri-İş korteji kitleselliği ve coşkusuyla dikkat çekti. Hey Tekstil işçileri düzenli kortejleri, attıkları sloganlarla coşkularını alana yansıttılar. Harb-İş üyeleri, sendikal ihanete “Türk-İş istifa!” sloganı atarak öfkelerini yansıttılar.

Türkiye Gazeteciler Sendikası pankartı arkasında “Dışarıdaki gazeteciler” pankartı açarak yürüyen basın mensupları, basın üzerindeki baskılara dikkat çektiler.

“No Pasaran” yazılı sarı-lacivert pankartı ile yürüyüşe katılan Fenerbahçe taraftar grubunun korteji oldukça canlıydı.

Sultanbeyli Alevi Gençliği, Dersim Dernekleri Federasyonu, Çağdaş Avrasyalılar, ADAM-DER, Altınokta Körler Derneği İstanbul Şubesi ile birlikte çeşitli yöre dernekleri de yürüyüşte yer aldı.

DHF’liler, üzerinde İbrahim Kaypakkaya’nın resminin olduğu “Emperyalist saldırganlığa ve faşist teröre geçit vermeyeceğiz!” pankartı ile birlikte, iş cinayetleri, kadına yönelik şiddeti konu alan pankartlar taşıdılar. En önde ellerinde resim ve flamalar taşıyan çocuklardan oluşan ayrı bir kortejin yer alması oldukça ilgi çekiyordu. DHF, katılımıyla ilgi çeken kurumlardandı.

Şişli kolu Taksim’in ana gövdesini oluşturdu

1 Mayıs katılımının ana gövdesini oluşturan Şişli kolunun sol tarafında önde DİSK’e bağlı sendikalar sıralandı. Bu kolda Enerji-Sen, Oyuncular Sendikası, Devrimci 1 Mayıs Platformu (Emek ve Özgürlük Cephesi, Kaldıraç, Halk Cephesi, Proleter Devrimci Duruş), Sokak Kültür Derneği, PSAKD ile Fenerbahçe Sol Açık Taraftar Grubu, Galatasaray Tek Yumruk Taraftar Grubu, Beşiktaş Çarşı Grubu’nun aralarında bulunduğu bir dizi kurum yürüdü.

DİSK içerisinde Genel-İş, Birleşik Metal-İş, Nakliyat-İş sendikalarının kortejleri katılımları ve coşkularıyla dikkat çekerken Halk Cephesi korteji de katılım ve disiplini yönünden öne çıkan bir diğer kortejdi. 1 Mayıs alanının genelinde olduğu gibi bu kolda da irili ufaklı olan kendi kimliği ve bakışını alana taşıyan özgün kurumlar bulunuyordu. Kadıköy Lisesi mezunlarından Mülkiyeliler Birliği’ne, Pomaklardan Çerkezlere, Hemşinliler Derneği’nden Alevi kurumlarına kadar çok geniş bir yelpazeden katılım vardı. DİSK kortejinin ve Şişli kolunda yer alan ilerici, devrimci örgütlerin toplamında bu kolda kırmızı renk yoğun olarak öne çıktı. Pankartlardan bayraklara, önlüklerden şapkalara kadar işçi ve emekçiler kırmızı bir yol görüntüsü verdiler. Bireysel katılımların da çok büyük bir kısmı bu güzergah üzerinde gerçekleşti.

DİSK kortejinde coşkulu katılım

DİSK kortejinin en önünde kırmızı karanfillerle 1 Mayıs yazılı çelenk taşındı. Yeni saldırı politikalarına hayır! İşçiyiz, haklıyız, kazanacağız!” ana pankartında açık ağız anahtar taşıyan el figürü dikkat çekti.

İş cinayetlerinde yaşamını yitiren ve yaralanan ailelerin yakınları, Şişli kolu yürüyüşe başlamadan önce Taksim’e doğru harekete geçtiler. İşçi aileleri “Unutmadık, unutturmayacağız” pankartını açarak yürüyüşe başladılar.

Bursa’dan Bosch işçilerinin de yer aldığı Birleşik Metal kortejinde Gebze, Kocaeli, Trakya, Düzce, İstanbul 1 ve 2 No’lu şubelerinin örgütlü olduğu fabrikalar kendi pankartlarını açarak yürüdüler. Büyük bir coşkunun hakim olduğu kortejde Isuzu, Legrand, Penta, Ejot Tezmak, Arfesan, Termo Makine, Güven Elektrik, Alstom, AD Demirel ve pek çok fabrikadan işçiler yürüdü. Örgütlenme mücadelelerini sürdüren Sanel Elektronik’ten işçilerin “Faşizme karşı omuz omuza!” sloganı atmaları dikkat çekti. Penta ve Isuzu işçileri de yürüyüş sırasında hep bir ağızdan Avusturya İşçi Marşı’nı söylediler. Ejot Tezmak işçileri fabrikada giydikleri kırmızı tişörtleri ve yürüyüş boyunca canlı sloganlarıyla öne çıkıyordu. Birleşik Metal kortejinde ayrıca kızıl bandanalar takmış olan sendikalı kadınlar yürüdüler.

Yanısıra Lastik-İş, Emekli-Sen, Sosyal-İş’in de aralarında bulunduğu pek çok sendika bu şeritte yürüdü.

Bu şeritte öne çıkan bir başka kortej ise Dev Sağlık-İş ve Enerji Sen kortejleriydi. Taşeron köleliğinin işlendiği bu kortejlerin coşkusu ve mücadele isteği görülüyordu. Direnişteki Samsun Gazi Devlet Hastanesi işçileri ve Adana enerji işçileri de bu kortejlerde yürüdü.

Genel-İş Sendikası’nın kortejinde, Trakya bölgesindeki il ve ilçelerden gelen belediye işçileri ile İstanbul şubelerine üye işçiler yer aldılar. Şişli Belediyesi’nde çalışan Genel-İş üyeleri görsellikleriyle ön plandaydı. İş tulumlarıyla ve renkli büyük boy bayraklarıyla dikkat çekiyorlardı. Genel-İş Anadolu Yakası’ndan işçiler eski genel başkanlarının resminin bulunduğu tişörtlerle alanda yer aldılar. Bu kortejde taşeron köleliğine dikkat çekmek için elleri zincire vurulmuş işçiler yürüdüler. 1 Mayıs öncesinde işlerine geri dönen Maltepe Belediyesi direnişçi işçileri de Genel-İş korteji içerisinde yerlerini aldılar.

Oyuncular alanda

Taksim 1 Mayısı’nda, sanatsal özgürlüğe darbe vuran ve sanatçıları tehdit eden AKP hükümetine ve şeflerine yönelik öfke de oldukça fazlaydı. Sine-Sen, Oyuncular Sendikası ve çeşitli sanat örgüt ve derneklerinin de öne çıkan gündemi sanatın üzerinde yoğunlaşan saldırılardı. Ayrıca bu öfke kendisini, Oyuncular Sendikası kortejindeki kitlesel katılımla gösterdi. Birçok ünlü sanatçının katılımıyla ilgi odağı olan Oyuncular Sendikası kortejinde yüzlerce oyuncunun ve bağımsız katılımı dikkat çekti. DİSK’e bağlı Sine Sen de set emekçilerinin sorun ve taleplerini alana taşımanın yanısıra sanatsal özgürlüğe yönelik saldırıları da gündemleştirdi.

Sol kolda sol hareket ve devrimci güçler arasında öğrenci gençlik pankartları sıralandı. Farklı illerden üniversite toplulukları ve kulüpleri bu kolda yerlerini aldılar.

Taraftar grupları da mücadele dedi

Şişli’den yürüyen kitle içerisinde çeşitli taraftar grupları da bulunuyordu. Geçmiş yıllara kıyasla daha yoğun katılım sağlayan taraftar grupları başta Spor Emek-Sen korteji ardında olmak üzere çeşitli sol güçlerle birlikte yürüdüler. Fenerbahche ve Beşiktaş taraftar gruplarının “Sivas’ı unutma, unutturma!” sloganı atması ayrı bir anlam taşıyordu.

Sol güçler bu kolun katılımında esas bileşendi. İlerici ve devrimci örgütler sendikalardan sonra alana girdi. Devrimci 1 Mayıs Platformu, Çağdaş Hukukçular Derneği, Pir Sultan Abdal Kültür Derneği bu kolda öne çıkan ilerici, devrimci güçlerdi. EHP, Devrimci Hareket, TKP 1920 alana yoğunluktan kaynaklı olarak çok geç girdiler.

Gümüşsuyu kolundan yansıyanlar

TTB, TMMOB, İstanbul Eczacılar Odası, İstanbul Diş Hekimleri Odası, İstanbul Serbest Muhasebeciler ve Mali Müşavirler Odası, İstanbul Veterinerler Odası, Halkevleri, TKP, Öğrenci Kolektifleri, HKP, Yol-İş, CHP ve İP’in yer aldığı bu kolun en önünde TTB ve TMMOB kortejleri yürüdü. TTB kortejindeki hekimler sağlıkta dönüşüm ve hekime yönelik şiddete dikkat çektiler. TMMOB ise geçmiş yıllara oranla daha zayıf bir katılımla alandaydı. Suyun Ticarileştirilmesine Hayır Platformu da bu kolda yürüdü.

Beşiktaş’ta toplanarak Dolmabahçe’ye yürüyen TKP, Halkevleri ve Öğrenci Kolektifleri ise görsellikleriyle dikkat çektiler. “Yaşasın komünistlerin birliği” ana pankartı arkasında sıralanan TKP kortejinde AKP ve Tayyip Erdoğan karşıtlığı öne çıktı. Deri, Kundura ve Tekstil İşçileri Derneği ve TAŞİŞDER bu koldan katıldı.

Tarlabaşı kolundan yansıyanlar

KESK’e bağlı sendikalar Tarlabaşı kolunda sağlı ve sollu olarak sıralandılar. Sol şeritte ÖDP, UİD-DER ve Has Parti’nin de aralarında bulunduğu kurumlar yürüdü. Kolun sağ tarafında ise KESK’e bağlı sendikaların yanısıra HDK (ESP, SDP, Partizan dışındaki bileşenleri) sıralandı. KESK’e bağlı sendikalar arasında en kitlesel katılımı geçmiş yıllarda olduğu gibi en fazla üyeye sahip Eğitim Sen şubeleri oluşturdu. Eğitim Sen şubelerinde ağırlıklı olarak grevli toplu sözleşmeli sendika hakkı, KESK’e yönelik baskılar ve Kürt sorunu işlendi.
Bu kolda özellikle BDP’nin katılımı dikkat çekiciydi. Kırmızı, sarı ve yeşil renkteki “Biji yek gulan! Yaşasın 1 Mayıs!” yazılı tişörtleriyle kortejlerde sıralanan Kürt gençleri, 1 Mayıs alandaki duruşlarıyla da Taksim 1 Mayısı’nın öne çıkanlarından oldular.

1 Mayıs kürsüsü, sanatsal özerkliğe vurulmak istenen darbeye karşı mücadele kararlılığının vurgulandığı bir kürsüye dönüştü. Sanatçı Aslı Öngören ve Levent Üzümcü’nün sunumuyla başlayan program, mitingin ana programı başlayana kadar Mustafa Alabora, Rutkay Aziz’in okuduğu şiirler ve oyuncu Fırat Tanış’ın yaptığı konuşmayla ilerledi.

Miting programı başladığında ise alandaki coşku doruk noktasına çıktı. Saat 14.00’te tüm Türkiye’deki 1 Mayıs alanlarıyla birlikte Taksim’de de hep bir ağızdan “Faşizme karşı omuz omuza!” sloganı yükseldi. 1977, 1989, 1996 1 Mayıslarında katledilenlerin isimleri okunarak hep bir ağızdan “burada” denildi.

DİSK Genel Sekreteri Adnan Serdaroğlu yaptığı açılış konuşmasında direnenleri selamladı. DİSK Genel Başkanı Erol Ekici, Suriye’ye yönelik emperyalist müdahaleye dikkat çektiği konuşmasında kadın cinayetlerinden kıdem tazminatının gaspına ve toplumsal soruna işaret etti.

KESK Genel Başkanı Lami Özgen, emekçilerin 1 Mayıs’ını Kürtçe ve Türkçe selamladı.

TMMOB Genel Başkanı Mehmet Soğancı ve TTB Merkez Konseyi Başkanı Eriş Bilaloğlu’nun ardından Sendikal Güç Birliği Platformu adına Tez-Koop-İş İstanbul 5 No’lu Şube Başkanı Rabia Özkaraca Över söz aldı. Türk-İş yönetimine yönelik eleştirilerini sıralayan Över, 1 Mayıs şehitlerini andı.

Direnişçi işçiler kürsüde

Direnişçi işçiler de 1 Mayıs kürsüsünden söz alarak mücadele taleplerini ve dayanışma çağrılarını alandaki yüzbinlerle paylaştı. Çapa taşeron işçileri, Maltepe Belediyesi direnişçileri, Samsun Devlet Hastanesi direnişçileri, Hey Tekstil direnişçileri, Toros Elektrik direnişçileri ve Kampana direnişçileri kürsüden yaptıkları konuşmalarda sınıf dayanışmasını büyütmenin önemine değindiler.

Maltepe Belediyesi işçileri adına konuşan İlhan Yıldırım, enternasyonal dayanışma çağrısında bulunarak Atina, Lizbon, Kahire’deki sınıf kardeşlerini selamladı. 1 Mayıs’a işbaşı yapmış şekilde girdiklerini ve direnişlerinin kazanımla sonuçlandığını belirten Yıldırım, Cansel Malatyalı’nın direnişini de selamladı. Yıldırım konuşmasını, “”Yaşasın enternasyonalizm! Yaşasın devrim ve sosyalizm!” diyerek sonlandırdı.

Miting programı, ilerici ve devrimci kurumlar adına Türkçe ve Kürtçe olarak hazırlanan ortak metnin okunmasıyla devam etti. Kürtçe okunan metin ise BDP kitlesinden yoğun alkış aldı.

Taksim 1 Mayısı Koma Asmin, Grup Yorum ve Kardeş Türküler’in sahne almasıyla sona erdi.

Kızıl Bayrak / İstanbul